معرفی فلومتر گاز و هوا جرمی Yamatake سری MPC
فلومتر گاز و هوا جرمی جریان جرمی Yamatake (Mass Flow Controller) سری MPC از شرکت(Yamatake) Azbil، راهکاری پیشرفته و دقیق برای اندازهگیری و کنترل جریان گازها در کاربردهای صنعتی مختلف ارائه میدهند. این سری با ترکیب سنسور فوقالعاده سریع Micro Flow (فناوری اختصاصی Azbil)، شیر برقی تناسبی (Proportioning Solenoid Valve) فشرده، ساختار کانال جریان نوین و تکنولوژی کنترل پیشرفته، عملکردی بینظیر را تضمین میکند. طراحی پنلی این کنترلرها امکان نصب آسان بر روی پنلهای کنترلی را فراهم میسازد.
ویژگیهای کلیدی:
- سنسور Micro Flow: بهرهگیری از سنسور اختصاصی Micro Flow با سرعت پاسخدهی بسیار بالا.
- کنترل دقیق: استفاده از شیر برقی تناسبی فشرده و تکنولوژی کنترل پیشرفته برای تنظیم دقیق جریان.
- طراحی پنلی: قابلیت نصب آسان و مستقیم بر روی پنلهای کنترلی (ضخامت پنل 2 تا 9 میلیمتر).
- پاسخدهی سریع: زمان پاسخدهی حداکثر 1 ثانیه (برای رسیدن به ±2% FS).
- پشتیبانی از گازهای مختلف: قابلیت کار با گازهای هوا/نیتروژن (N₂)، آرگون (Ar) و دیاکسید کربن (CO₂). (تنظیم کارخانه برای هوا/نیتروژن است، اما قابل تغییر میباشد).
- نمایشگر یکپارچه: برخی مدلها دارای نمایشگر دیجیتال داخلی هستند (مشخص شده با کد B در پارت نامبر).
نحوه عملکرد و اجزا فلومتر هوا و گاز Yamatake سری MPC:
این دستگاه یک کنترلر جریان جرمی (Mass Flow Controller) است، به این معنی که نه تنها جریان گاز را اندازهگیری میکند، بلکه آن را به طور فعال کنترل و تنظیم نیز مینماید تا به مقدار مورد نظر (Setpoint) برسد.
سری MPC به طور مداوم جریان جرمی گاز را با استفاده از سنسور حرارتی Micro Flow اندازهگیری میکند، آن را با مقدار مطلوب مقایسه کرده و از طریق یک شیر برقی تناسبی، جریان را به سرعت و با دقت تنظیم میکند تا به مقدار تنظیم شده برسد و در آن باقی بماند. قابلیت نصب پنلی و آپشنهای ارتباطی متنوع، استفاده از آن را در سیستمهای کنترل فرآیند آسان میسازد.
کنترلرهای جریان جرمی معمولاً بر اساس اصل حرارتی (Thermal Principle) کار میکنند.
-
- در این روش، بخش کوچکی از جریان گاز اصلی به یک لوله سنسور بسیار باریک هدایت میشود (Bypass).
- در طول این لوله، دو یا چند سنسور دما و یک المان گرمکننده کوچک قرار دارد.
- گازی که از روی المان گرمکننده عبور میکند، گرما را با خود حمل کرده و باعث ایجاد اختلاف دما بین سنسور(های) دمای قبل و بعد از گرمکن میشود.
- میزان این اختلاف دما نسبت مستقیمی با جرم گاز عبوری دارد (زیرا به ظرفیت گرمایی ویژه و چگالی گاز وابسته است). به همین دلیل، این دستگاه میتواند جریان جرمی را مستقل از تغییرات فشار و دمای گاز اندازهگیری کند.
اجزای اصلی درگیر در عملکرد فلومتر Yamatake عبارتند از:
- سنسور Micro Flow (Micro Flow Sensor)
- شیر برقی تناسبی (Proportioning Solenoid Valve)
- مدار کنترلی و الکترونیک (Advanced Actuator Control Technology)
مشخصات فنی و کاربرد فلومتر هوا و گاز Yamatake سری MPC:
کاربرد فلومتر : کنترل فلوی هوا و گازهای تمیز و خشک همچون نیتروژن- CO2- آرگون
سایز فلومتر و رنج دبی : این فلوکنترل به صورت پنلی است و درای ورود و خروج رزوه ای سایز 1/8 اینچ در پشت پنل صفحه نمایش است. رنج دبی این فلومتر در 4 رنج است:
MPC9500 | 0.02…0.5 Lpm |
MPC0002 | 0.08…2 Lpm |
MPC0005 | 0.1…5 Lpm |
MPC0020 | 0.4…20 Lpm |
محدوده جریان قابل کنترل به نوع گاز نیز بستگی دارد. رنج بالا برای هوا، نیتروژن و آرگون صحیح است و برای CO2 رنج دبی به صورت زیر است:
MPC9500 | 0.12…0.3 Lpm |
MPC0002 | 0.04…1.2 Lpm |
MPC0005 | 0.06…3 Lpm |
MPC0020 | 0.3…16 Lpm |

دقت : ±2% FS برای هوا/نیتروژن در دما و فشار دیفرانسیل استاندارد
شرایط عملکردی:
فشار دیفرانسیل استاندارد 50…300 Kpa :
فشار ماکزیمم : 5bar
دمای کاری -10…50 درجه سانتیگراد و دمای نگهداری -20 تا 60 درجه سانتیگراد
جنس رزوه تر شونده : برنج (با آبکاری نیکل)
خروجی فلومتر: خروجی این فلومتر به صورت Event و RS485 میباشد.
سیم بندی فلومتر جرمی MPC
سیم بندی این فلوکنترل جرمی در نقشه زیر اورده شده است.

اتصال الکتریکی از طریق یک کانکتور 9 پین انجام میشود که در قسمت پشتی دستگاه قرار دارد.
منبع تغذیه: دستگاه به ولتاژ 24 ولت DC نیاز دارد (پینهای مثبت و منفی تغذیه). حداکثر جریان مصرفی 300 میلیآمپر است.
پین ها به صورت زیر میباشد:
- ترمینال 1 و 2 تغذیه
- ترمینال 3 و 4 به همراه 9(زمین) خروجی Event
- ترمینال 5 و 6 به همراه 9(زمین) ورودی سوییچ خارجی
- ترمینال 7 و 8 به همراه 9(زمین) خروجی RS485
ابعاد فلومتر
ابعاد فلومتر جرمی حرارتی Yamatake سری MPC در نقشه زیر اورده شده است :

تحلیل کد فلومتر :
- MPC: کنترلر جریان جرمی پنلی
- 0020: رنج جریان نامی 20 L/min (استاندارد برای هوا/N₂)
- B: دارای نمایشگر یکپارچه (Integrated Display)
- B: جنس کانال: برنج (Brass) با آبکاری نیکل
- R: نوع اتصال: Rc
- N: نوع گاز: هوا/نیتروژن، آرگون، دیاکسید کربن (تنظیم کارخانه: هوا/N₂)
- 6: کد قطعه یدکی (Spare Part)
- 2: آپشن 1: ارتباط RS-485 (CPL) و خروجی Event
- 0: آپشن 2: ندارد
- 0: آپشن 3: ندارد
- 0: آپشن 4: ندارد
- 0: شماره ضمیمه (Appended No.): نسخه محصول (احتمالاً استاندارد)
سحر احمدی –
ببخشید یعنی چی که فلومتر خودش جریان گاز رو کنترل میکنه؟ من تا حالا فقط فلومتر معمولی دیدم که فقط نشون میداد، این خودش شیرم داره؟ چطوری کار میکنه دقیق؟
عرفان شریفیان (پشتیبانی کنترل با ما) –
درود بر شما. بله، این دستگاه هم فلومتره هم کنترلر. یعنی یه شیر برقی داخلی داره که خودش طبق مقدار تنظیمشده، جریان گاز رو کم و زیاد میکنه. این کار بهصورت اتوماتیک انجام میشه.