رطوبت سنج محیط

رطوبت سنج چیست؟

رطوبت سنج محیط چیست؟

دستگاه humidity meter یا hygrometer یا رطوبت سنج دستگاهی است که برای سنجش مقدار رطوبت هوا  یا محیط بکار می رود و عمدتا اندازه گیری دما را هم مورد سنجش قرار می دهند. آنچه در این دستگاه ها معمولا سنجیده می شود رطوبت نسبی هواست. رطوبت نسبی مقدار رطوبت موجود در یک حجم هوا با دمای مشخص به حداکثر رطوبتی است که آن هوا می‌تواند در همان دما داشته باشد. تغییرات شبانه‌روزی رطوبت نسبی برعکس تغییرات شبانه‌روزی درجه حرارت است. بیشینه آن کمی قبل از طلوع آفتاب و کمینه آن در حدود ساعت ۲ بعد از ظهر است.

تغییرات سالانه رطوبت نسبی منظم نیست و نسبت به موقعیت منطقه تغییر می‌کند. رطوبت نسبی نسبت به ارتفاع نیز کاملاً نامنظم است و نمی‌توان قاعده خاصی برای آن بیان کرد. بطوری که ممکن است در اطراف یک ابر رطوبت نسبی صد در صد باشد و در فاصله کمی از آن خیلی کمتر از این مقدار باشد  به همین دلیل رطوبت سنج ها در عموم مشاغل و صنایع مورد نیاز کاربران هستند زیرا درصد رطوبت محیط تاثیر مستقیم در فعالیت های شیمیائی و فیزیکی داشته و در نتیجه بر عوامل بسیاری تا ثیرگذار هستند. از جمله در کشاورزی و مبحث گلخانه داری و پرورش گیاهان خانگی و پرورش قارچ و یا پرورش حیوانات و جوجه کشی و…. یا در مبحث تاثیرات رطوبت محیط بر دستگاههای صنعتی و کنترل روند تاثیرگذاری آن دستگاه های رطوبت سنج کاربرد دارند. رطوبت نسبی را عموما با RH% نشان می دهند.

علاوه بردرصد رطوبت هوا دستگاه های رطوبت سنج می توانند کمیت هایی همچون، دمای تر، نقطه شبنم و… را نیز اندازه گیری کنند.

نقطه شبنم

دمای نقطه شبنم DEW POINT دمایی است که هوای مرطوب برای آنکه نسبت به سطح آب به حد اشباع برسد، بایستی تا آن دما سرد شود. به عبارتی هر گاه یک مخلوط هوا بخار با رطوبت مطلق ثابت، سرد شود، در درجه رطوبت معینی رطوبت نسبی آن به ۱۰۰٪ رسیده و اشباع می‌شود. درجه حرارتی را که رطوبت نسبی ۱۰۰٪ می‌شود را نقطه شبنم گویند. شبنم زمانی که تراکم در زیر دماهای نقطه انجماد رخ می‌دهد تشکیل می‌شود.

باید توجه داشت که در این فرآیند فشار هوا ثابت می‌ماند و هیچ بخار آبی به نمونه هوا اضافه نشده و یا از آن برداشت نمی‌شود. بنابراین نسبت اختلاط هوا ثابت می‌ماند.سرد شدن نسبی لایه‌ای از هوا در نزدیکی زمین در هنگام شب ممکن است دمای هوا را تا حد نقطه شبنم برساند. از آن پس، سرد شدن باعث تراکم بخار آب می‌شود. در واقع این میان فرآیند اصلی تشکیل شبنم است. دستگاههای خاصی به dew point meter هم هستند که مخصوص این کارند.

دمای تر

دمای تر یا Wet Bulb پایین‌ترین دمایی است که بسته هوا در فشار ثابت در اثر تبخیر آب بدون آن می‌تواند سرد شود. گرمای نهانی که برای تبخیر آب نیاز است از هوای خشک موجود در بسته هوا تأمین می‌شود. چنانچه هوا بدوا اشباع شده باشد تبخیر نمی‌تواند انجام پذیرد و در نتیجه سرد شدن محیط بوجود نمی‌آورد. در این صورت دمای تر هوای اشباع شده برابر دمای هواست.

انواع رطوبت سنج

بر اساس توضیحات فوق رطوبت سنج ها بسته به کاربردشان دارای انواع مختلف هستند که آن ها را از یک دیگر متمایز می سازد. برخی از این انواع بدین قرارند. البته در برخی دستگاهها میوان این قابلیت ها را جمع کرد.

رطوبت سنج پرتابل

متداول ترین نوع رطوبت سنج ها نوع پرتابل آن هاست که  به دو صورت پراب سرخود و پراب سیم دار تقسیم می شوند. مدل های پراب سرخود برای محیط مناسب بوده و مدل سیم دار آن برای کانال ها و… مورد استفاده است. این دستگاه ها همزمان به سنجش رطوبت نسبی محیط و دمای آن پرداخته و کاربر را نسبت به تغییرات رطوبت در محیط مطلع می سازد.

رطوبت سنج دیواری 

این نوع از رطوبت سنج ها را معمولا در مراکز بهداشتی همچون بیمارستان ها و اتاق های ایزوله بیمار، اتاق کودک، گلخانه ها و یا سالن های پرورش قارچ، مرغداری ها و… بکار میبرند. معمولا در این انواع دما و ساعت نیز نمایش داده می شوند و بصورت رویزی نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند.

در بعضی انواع می توان اطلاعات بدست آمده آن را ذخیره و بررسی نمود. خصوصیت دیگر این رطوبت سنج ها این است که می توانند رطوبت دو محیط (indoor/outdoor) را همزمان نشان دهند.

دیتالاگر رطوبت

این دستگاه ها برای ثبت تغییرات رطوبت و دما در بازه های زمانی مشخص مورد استفاده قرار می گیرند. از انواع مختلف این دیتالاگرها در خطوط تولید مواد غذایی، پروژه های کشاورزی و گلخانه ای و موارد زیست محیطی بکار گرفته می شود. این دستگاه ها با اثصال به کامپیوتر اطلاعات خود را به سیستم پردازنده منتقل می کنند و کاربر را نسبت به تغییر دما و رطوبت در محیط مطلع می سازند. معمولا این دیتالاگر ها می توانند با سنجشگرهای پارامترهای دیگری نیز ترکیب شوند. پارامترهایی چون فشار محیط، CO2 محیط و…

WBGTمتر

استرس سنج گرمایی یا WBGTمتر دستگاهی است که استرس حرارتی را که از مواجهه مستقیم با نور خورشید ایجاد میگردد را اندازه می گیرد. استرس حرارتى يكى از عوامل فيزيكى زيان آور در بسيارى از صنايع است كه مى تواند باعث خستگى، بى حالى، كاهش بهره ورى، افزايش خطا و افزايش تعداد حوادث و نيز بيمارى هاى ناشى از گرما شود. گرمای محیط  كار میتواند به عنوان يك مشكل جدى در مشاغل مختلف همچون محيطهاى سرپوشيده يا روباز مانند سراميك سازى، صنايع غذايى، نيروگاه برق، ذوب فلزات، صنايع ساختمانى و كشاورزى  مطرح گردد.

رطوبت سنج های خاص

رطوبت سنج پراب جدا

برای سنجش میزان رطوبت در کانالهای انتقال هوا یا گاز باید از این مدل استفاده کرد. پراب رطوبت بصورت جداگانه و با یک کابل به دستگاه متصل می شود. در نتیجه با ایجاد یک سوراخ کوچک به قطر پراب میتوان رطوبت هوای داخل کانال را سنجیده و نتیجه را در نمایشگر دستگاه مشاهده کرد. از این مدل در پروژه های تخقیقاتی نیز استفاده های فراوان می شود.

رطوبت سنج بلوتوث دار

مدل هایی از رطوبت سنج ها دارای امکان ارسال اطلاعات از طریق بلوتوث هستند. این مدل ها که معمولا نوعی دیتالاگر هم هستند ولی علاوه بر آن از مزایای دستگاه های پرتابل برخوردارند. اطلاعات ارسال شده از دستگاه با نرم افزاری قابل رویت روی موبایل یا سیستم کامپیوتر خواهد بود و علاوه بر امنیت بیشتر در شرایط خاص راحتی فوق العاده ای را نیز برای کاربر دربردارد.

کاربرد رطوبت سنج 

رطوبت سنج سیستم تهویه

یکی از کاربردهای رطوبت سنج ها در بررسی سیستم های تهویه (HAVC) است. برای بررسی این سیستم ها معمولا از دستگاه های مولتی پارامتر استفاده می شوند که سرعت باد و دما را نیز به همراه رطوبت نسبی می سنجند. همچنین با استفاده از مخروط هوا در خروجی های کانالهای تهویه نسبت به اندازه گیری حجم ورودی هوا به محیط و میزان دما و رطوبت هوای تهویه شده اقدام می کنند.

رطوبت سنج هواشناسی 

رطوبت سنج­های هواشناسی از نوع پرتابل هستند و برای کاربردهای محیط زیست استفاده می شوند. به عنوان مثال در فصل سرما دانستن رطوبت محل زندگی بسیار مهم است و خشک بودن هوا سبب بروز مشکلات تنفسی می گردد. همچنین زیاد بودن رطوبت نیز مشکلات دیگری به همراه دارد. به همین دلیل از رطوبت سنج ها در اتاق خواب کودک و یا بیمار و همچنین در بیمارستان ها استفاده می گردد.

رطوبت سنج انبار

رطوبت سنج های انبار معمولا از نوع رطوبت سنج های دیواری هستند. میزان رطوبت در انبارها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است که میتوان با یک رطوبت سنج دیجیتال آۀن را کنترل نمود. از دیتالاگرهای رطوبت نیز برای این منظور استفاده می گردد تا نوسانات دما و رطوبت محیط مورد مطالعه قرار گیرد.

نگهداری رطوبت سنج

جهت نگهداری رطوبت سنج و افزایش عمر مفید بیشتر این محصول توجه به نکات زیر الزامی است.

کالیبراسیون رطوبت سنج 

دستگاه های رطوبت سنج نیز همچون دیگر ابزار دقیق نیاز به کالیبره شدن دارند. هرچند وقت یکبار بایستی نسبت به کالیبراسیون دستگاه رطوبت سنج اقدام کرد تا نسبت به ضریب خطای آن آگاه شد.

طبیعی است که کالیبره کردن از اصول اولیه استفاده از دستگاه های دیجیتال است.

تعمیر رطوبت سنج

چون تعمیر رطوبت سنج ها کار بسیار دشواری است، بهترین گزینه این است که از کارهایی که ممکن است به دستگاه  شما آسیب بزند اجتناب کنیم.

پراب رطوبت سنج حساس ترین قطعه دستگاه است که باید مواظب ضربه نخوردن آن باشیم تا دچار شکستگی یا خمیدگی نگردد.

آب خوردگی و قرار گرفتن خود رطوبت سنج در دمای بالا نیز از مواردی است که به دستگاه آسیب وارد می سازد.

برندهای رطوبت سنج

برند های مختلفی در دنیا برای تولید محصولات سنجشگرهای فیزیکی از جمله سنجش رطوبت  ثبت شده و در این بین برخی برندها دارای کیفیت بهتر و برخی نیز دارای ویژگی های خاص هستند.

رطوبت سنج  چینی

همچون دیگر صنایع، رطوبت سنج های چینی در حال حاضر دارای بیشترین فراوانی در بازار تولید سنجشگرهای دقیق را دارا هستند.

قیمت ارزان این رطوبت سنج ها نسبت به دیگر برندها اصلی ترین ویژگی آنهاست که مشتری را به خرید آن راغب می سازد.

برندهای معروف چینی در زمینه رطوبت سنج عبارتند از MASTECH, UNI-T, CEM, SMART SENSOR,BENETECH

رطوبت سنج تایوانی 

رطوبت سنج های تایوانی معمولا دارای دقت بیشتری از انواع چینی است و از لحاظ کیفیت و قیمت حدفاصل برندهای چینی و اروپایی قراردارند و عموما مشتریان خود را راضی نگه می دارد.

برندهای LUTRON و  TES-PROVA از معروفترین برندهای تایوانی است.

رطوبت سنج ایرانی 

متاسفانه در زمینه رطوبت سنج و ابزار دقیق  تاکنون برندهای ایرانی محصولی ارائه نداده اند.

با امید ارائه بزودی ابزار دقیق ایرانی و مطرح شدن برندهای ایرانی در جهان

رطوبت سنج آمریکایی 

برندهای آمریکایی ایزار دقیق نیز در بین کاربران صنعتی جای خود را باز کرده و از دقت و کیفیت خوبی برخوردارند.

برند FLUKE از معروفترین برندهای آمریکایی رطوبت سنج محیط هستند.

رطوبت سنج اروپایی

برند های اروپایی معمولا در زمینه تولید ابزار دقیق با کیفیت ترین برندها محسوب شده و جزو برترین برندهای سنجشگرها می باشند. اما امروزه کمتر برند اروپایی است که محصولاتش را در خود اروپا تولید کند و عموما کارخانجات این تولید کننده ها به شرق و جنوب آسیا کوچ کرده اند

از معروفترین برندهای اروپایی نیز برند TESTO و KIMO   است. رطوبت سنج های تستو به علت کیفیت مورد قبول استاندارد ایران بوده و سالن های پرورش قارچ و تولید مواد غذایی ملزم به استفاده از آن هستند.

مشخصات رطوبت سنج  

عکس رطوبت سنج 

کاتالوگ رطوبت سنج

برای دریافت کاتالوگ محصولات گروه صنعتی کنترل باما به صفحه محصول مراجعه بفرمایید.