رله

رله چیست

فرهنگ لغت می گوید رله به معنای عمل انتقال چیزی از یک چیز به چیز دیگر است ، همین معنی را می توان برای این دستگاه اعمال کرد زیرا سیگنال دریافت شده از یک طرف دستگاه، عملکرد سوئیچینگ را در طرف دیگر کنترل می کند. عملکرد اصلی این دستگاه برقراری ارتباط یا قطع ارتباط با کمک سیگنال بدون درگیری انسان به منظور روشن یا خاموش بودن آن است. بنابراین RELAY یک سوئیچ الکتریکی است که مدار (باز و بسته) مدار را به صورت الکترومکانیکی کنترل می کند این مجموعه شامل مجموعه ای از پایانه های ورودی برای یک یا چند سیگنال کنترلی ، و مجموعه ای از پایانه های تماس عملیاتی است.

سوئیچ ممکن است هر تعداد کانتکت را به اشکال مختلف تماس ، مانند برقراری تماس ، قطع شدن کانتکت یا ترکیبات آن داشته باشد.

آن ها در جایی که لازم باشد مدار را توسط یک سیگنال کم قدرت مستقل کنترل کنید ، یا در جایی که چندین مدار باید توسط یک سیگنال کنترل شوند ، استفاده می شوند.

انواع رله

در فرم سنتی رله، برای بستن یا باز کردن کانتکت از یک الکترومغناطیس استفاده می کند ، اما بتدریج سایر اصول کار هم برای آن ها اختراع شده است و آن ها را به انواع مختلفی تقسیم کرده که از دو جنبه عوامل تحریک و نحوه عملکرد رله تقسیم بندی های آن ها انجام می شود. لذا کارایی های متنوعی را برای رله ها درنظرمی گیرند. شاید برخی ابزار همچون ترموستات ها یا فیوزهای معمولی نیز درواقع نوعی رله محسوب شوند اما آن ها را در زمره رله ها محسوب نمی کنیم. برخی از انواع رله به قرار زیر هستند.

رله جیوه ای

رله جیوه مدلی است که از جیوه به عنوان عنصر سوئیچینگ استفاده می کند. آنها در جایی مورد استفاده قرار می گیرند که فرسایش تماسی برای کانتکت رله معمولی مشکلی ایجاد کند. یک جسم در جیوه شناور است و وقتی سیم پیچ تحریک می شود، این جسم  در جیوه فرو می رود. بنابراین سطح جیوه بالا می رود و جریان دو ترمینال رله توسط جیوه برقرار می شودبا توجه به ملاحظات زیست محیطی در مورد میزان قابل توجه جیوه مورد استفاده و جایگزین های مدرن، اکنون آنها نسبتاً نادر هستند.

رله جیوه ای

رله حرارتی

عامل تحریک رله حتما نباید یک سیگنال الکتریکی باشد، بلکه می تواند همچون سوئیچ های فشار این عامل فشار نسبی ماده مورد نظر باشد. در رله های حرارتی این عامل تحریک دما است. رله های حرارتی یا بی-متال ها عملکردی دقیقا مشابه ترموستات ها دارند لذا به آن ها ترموستات الکتریکی نیز می گویند. دوقطعه فلز ناهمجنس به هم چسبیده که ضریب انبساط متفاوتی در برابر گرما دارند، می توانند بر اثر گرمای محیط یا جریان عبوری از مدار باعث به هم چسبیدن کنتاکت یا تغییر حالت آن ها شوند.

رله کواکسیال

در جایی که فرستنده ها و گیرنده های رادیویی یک آنتن را به اشتراک می گذارند ، اغلب از مدل کواکسیال به عنوان رله TR (انتقال-دریافت) استفاده می شود که آنتن را از گیرنده به فرستنده سوئیچ می کند. این امر گیرنده را از قدرت زیاد فرستنده محافظت می کند. این نمونه ها اغلب در فرستنده های گیرنده استفاده می شوند که فرستنده و گیرنده را در یک واحد ترکیب می کنند.

رله کواسیکال

کنتاکتور

کنتاکتور یک RELAY سنگین با رده بندی بالاتر است که برای تعویض موتورهای الکتریکی و بارهای روشنایی استفاده می شود. کنتاکتورها میزان جریان بیشتری از رله های کمکی تحمل می کنند. همچنین برای مواقعی که تعداد دفعات سوئیچ زیاد است

رله SSR

رله حالت جامد یا SSR (مخفف عبارت SOLID STATE RELAY) به جای استفاده از قطعات مکانیکی مانند رله های برق و الکترومکانیکی ، از دستگاه های نیمه هادی استفاده می کند. بنابراین می توان سرعت سوئیچینگ دستگاه را آسانتر و سریعتر کرد. مهمترین مزیت این رله، عدم فرسودگی و درنتیجه طول عمر بیشتر آن و عملکرد سریع تر سوئیچینگ در مقایسه با سایر رله ها و نیز اندازه کوچک آنهاست.

 

رله SSR

 

رله هیبریدی

این مدل رله ترکیبی از هر دو رله حالت الکترومکانیکی و حالت جامد است. به این صورت که دو رلۀ مذکور در بخش سوییچ با یکدیگر موازی شده اند. ابتدا سوییچ توسط رلۀ حالت جامد انجام می شود. بنابراین در هنگام سوییچ جرقه وجود نخواهد داشت. سپس رلۀ الکترومکانیکی سوییچ می شود و بعد از آن، رلۀ حالت جامد غیر فعال می شود. راه اندازی این رله ها توسط یک مدار فرمان انجام می شود. این رله ها ممکن است در انواع SPST و SPDT و DPST و … با فرم های اتصال مختلف یافت شوند.

رله لچ

رله های لچ از نوع رله های الکترومکانیکی هستند که از یک یا دو بوبین استفاده میکند. بوبین ها در این رله با یک پالس لحظه ای خارجی تحریک شده و وضعیت کنتاکت را تغییر می دهد و تا پالس بعدی کنتاکتِ آن ثابت میماند. به همین دلیل به این رله، ایمپالس یا نگهدارنده نیز می گویند. از انواع دیگر رله های لچ میتوان به رله لچ مغناطیسی اشاره کرد که دارای یک آهنربای دائمی و یک یا دوسیم پیچ است. در مدل یک سیم پیچ برای برگشت به حالت قبلی حتما باید سیم پیچ با پلاریته معکوس تحریک شود تا تغییر در کاتاکت ها ایجاد شود. رله های لچ مکانیکی نیز وجود دارند که دارای یک سیستم قفل بوده و چون آنهربای دائمی ندارند گذشت زمان و تغییرات دمایی مکانیزم قفل را تضعیف نمی کند

 رله بوخهُلتس

از سری رله های گازی است. در صنعت توزیع و انتقال برق  (Buchholz relay) رله ای است که برای حفاظت از تجهیزاتی که با روغن خنک می‌شوند بکار می‌رود. این رله در پی پدید آمدن گاز یا هوا در درون منبع روغنی یا پایین آمدن بیش از حد سطح روغن به کار می‌افتد و در گام نخست آژیر را بکار می‌اندازد و اگر افت سطح روغن ادامه یابد در گام دوم ترانسفورمر را قطع می‌کند.

بوخهلتس

رله شیشه ای

نوعی رله کمکی Auxiliary Relay است که ساختمانی مشابه کنتاکتور دارد و به خاطر ظاهر آن به شیشه ای معروف شده اند.، یک بوبین و تعدادی کنتاکت دارند و با برق دار شدن بوبین کنتاکت ها تحریک شده و تغییر وضعیت می دهند و از آن ها برای قطع و وصل بارهای کوچک  در مدارهای فرمان استفاده می شود . رله های کمکی معمولا تحمل بیشتر از 10 آمپر را ندارند. این رله ها کوچک، ارزان و با عمرمفید بالا هستند که در مدلهای متنوعی تولید و عرضه می شوند. مدل های شیشه ای معمولا برای استفاده اینگونه طراحی شده اند که جهت سیم بندی راحت تر بایستی بر روی یک پایه یا سوکت سوار شوند.

رله شیشه ای

رله تاخیری

رله تاخیر در زمان برای زمانبندی تأخیر عمدی در کارکردن کانتکتشان تنظیم شده اند و در انواع مختلف در کسری از ثانیه یا حدود یک دقیقه عملکرد کانتکت را به تاخیر می اندازند. نحوه عملکرد انواع مختلف رله های تاخیری متفاوت است. این عملکرد ممکن است بر اساس روش دیسک القائی، dashpot یا ساعتهای مکانیکی صورت گیرد؛ اما امروزه رله های تأخیر زمانی، مبتنی بر المان های دیجیتال نظیر میکروپروسسورها هستند. آنچه که به عنوان ساعت فرمان امروزه مطرح می شود در واقع نوعی رله تاخیر زمانی است.

رله ولتاژی

عامل تحریک در این نوع رله ها به ولتاژ تحریک بستگی دارد و خود به دو نوع کلی اضافه ولتاژ (over-voltage) و یا افت ولتاژ (under-voltage) تقسیم می گردد. این رله ها باهرگونه تغییر ولتاژ از حد معین کنتاکت ها تغییر وضعیت می دهند. این رله ها حالت عدم تقارن ولتاژ در سه فاز سیستم را در حالت اتصال کوتاه و اشکال در فیوز ثانویه ترانس ولتاژ حس می کند که این کار با اندازه گیری توالی صفر و منفی ولتاژها انجام می گیرد و فرمان های کنترلی لازم را صادر می کنند. رله های اضافه ولتاژ می توانند در مقابل افزایش ولتاژ، سیگنال خبر دهنده ارسال کند و یا در صورت لزوم بارها و مدارهای حساس به ولتاژ را قطع نماید و از صدمه دیدن آنها جلوگیری نماید.

رله  تفاضلی

در رله های تفاضلی یا دیفرانسیلی Differential Relay اساس کار و عامل تحریک تفاضل دو کمیت است. مثلا رله اختلاف ولتاژی  رله ای است که تفاضل ولتاژ دونقطه عامل محرک آن باشد. یا همینطور رله یا سوئیچ اختلاف فشار که بر اساس اختلاف فشار دونقطه عمل می کند. اما مهمترین دسته این نوع رله ها بی شک رله های محافظ جان یا RCD هستند و بر اساس اختلاف جریان فاز و نول عمل می کنند. این رله ها از دو سیم پیچ ساخته شده که هنگامی که اختلاف جریان دو سیم پیچ آن به حد مشخصی برسد جریان را قطع می کند، اما معمولا به عنوان یک پک که به آن کلید محافظ جان گفته می شود عرضه می گردند.

 رله  شنت

رله شنت shunt relay خود دارای انواع مختلفی است. برخی از آن ها همچون رله های آندرولتاژ درون کلیدهای اتوماتیک بکار می روند و نقش یک فرمان دهنده مناسب در مواقع مورد نیاز را ایفا می کنند. تحریک این رله ها بر اثر یک عامل خارجی (همچون دما) است که کلید اتوماتیک (بریکر) خود توانایی تشخیص آن را ندارد. به این رله ها شنت تریپ گفته می شود و اگرچه خودش کنتاکت ندارد اما چون باعث فعال شدن یک سوئیچ جریان می شود در زمره رله ها محسوب می گردد. نوعی دیگر از شنت رله، رله شنت اضطراری است که با قطع شدن برق شهر سیستم برق اضطراری را جایگزین می کند.

رله اضافه جریان

رله های اضافه جریان خود به دو نوع حرارتی و مغناطیسی تقسیم می شوند. رله های اضافه جریان مغناطیسی هم بسته به نوع کاربرد به سه نوع رله اضافه جریان آنی، رله اضافه جریان زمان مشخص و رله اضافه جریان زمان معکوس تقسیم می شوند. در نوع آنی همانطور که از نامش پیداست عملکرد آنی و بدون تاخیر است به این معنی که جریان بیش از حد باعث باز شدن کنتاکت ها و قطع جریان می شود. نمونه بارز این رله ها فیوزهای مینیاتوری هستند. در نوع زمان مشخص یک تاخیر عمدی در قطع کردن جریان اعمال می شود و دلیل آن اینست که در بعضی مواقع ممکن است عامل خطا پس از مدت اندکی رفع شود و نیازی به قطع کردن سیستم نباشد. در ساختار رله زمان معکوس هم از رله دیسک القائی استفاده شده و نتیجه آن این است که هرچه جریان تحریک بیشتر باشد سرعت قطع جریان سریعتر خواهد بود.

فروش رله

جهت خرید رله باید به نکات زیر توجه داشت:

نمایندگی فروش رله 

بهتر است برای خرید یک رله مناسب به نمایندگی انحصاری یا نمایندگی فروش برند مورد نظر مراجعه کرد تا بهترین قیمت و مناسبترین گارانتی را در اختیار خریدار قرار دهد.

قیمت رله

فی رله

قیمت و فی انواع رله مهمترین عامل جهت انتخاب بین دو مدل مشابه است.

رله  ارزان

رله های ارزان قیمت معمولا ساخت کشور چین بوده و نسبت به دیگر مدل ها دارای کیفیت پایینتری هستند.

گارانتی رله

معمولا قطعات الکترونیکی را نمی توان گارانتی کرد. رله ها نیز از این موضوع مستثنا نیستند. البته باید دقت داشته باشید که شرایط نگهداری رله نقش مهمی در طول عمر محصول دارد.

کاربرد رله

با توجه به کاربردهای بسیار متنوع رله، در صنایع مختلف تولیدی و خدماتی از انواع مختلف این وسیله استفاده می شود.

برندهای رله 

برند های مختلفی در دنیا برای تولید انواع رله ثبت شده است. گستردگی کاربرد رله ها در صنعت نیز بیش از پیش انواع و برندهای مختلف در این زمینه را اقتضاء می کند. در این بین برخی برندها دارای کیفیت بیشتر و برخی نیز دارای ویژگی های خاص هستند.

رله چینی

رله های چینی در حال حاضر دارای بیشترین فراوانی در بازار این محصول ها هستند.

قیمت ارزان این رله ها اصلی ترین ویژگی آنهاست که مشتری را به خرید آن راغب می سازد بهترین برند چینی موجود در بازار. Chint است که اتفاقا کیفیت بالایی نیز دارد.

رله کره ای

رله های کره ای معمولا دارای کیفیت بهتری از مدل های چینی است و از لحاظ کیفیت و قیمت حدفاصل برندهای چینی و اروپایی است و عموما مشتریان خود را راضی نگه می دارد.

برندهای HYUNDAI و LS از معروفترین برندهای کره ای است.

رله های اروپایی

برندهای اروپایی دارای کیفیت خوبی هستند و اقبال ویژه ای از سوی کاربران برق صنعتی به آن ها می شود.

معروفترین برند های اروپایی از کشورهایی چون آلمان، ایتالیا، فرانسه و.. در زمینه تولید ادوات برق صنعتی و رله عبارتند از PHOENIX و SICK و  FINDER وSCHNEIDER  و ITALIANA  و CARLO GAVAZZI و….

رله ژاپنی

برندهای ژاپنی همواره به دقت و کیفیت بالا معروف بوده اند.

برند Omron از معروفترین برندها در این زمینه است. از دیگر برندهای ژاپنی هم می توان به SHARP اشاره کرد.

رله آمریکائی

برندهای آمریکائی نیز همواره جایگاه بالای خود در نزد مصرف کنندگان را حفظ کرده اند، به گونه ای که قیمت بالای آن ها هم مانع از بکارگرفتن آن ها نیست. از جمله معروفترین برندهای آمریکائی ALLEN BRADLEY است.
خرید رله
کنترل با ما کار شما را در خرید انواع رله راحت کرده است. فقط کافیست از طریق صفحه محصول مورد نظر روی دکمه استعلام قیمت کیلک کنید و با تکمیل اطلاعات محصول مورد نظرتان پیش فاکتور قیمت لحظه ای تجهیزات خود را دریافت و جهت خرید اقدام نمایید.